Over de kapel

De legende van de Kapel van Schilberg

Volgens een legende zou een schaapherder op een dag na het bidden van het rozenhoedje een klein Mariabeeldje in een boom zien staan. Hij bracht het beeldje naar de parochiekerk in Echt, maar de volgende dag was het beeldje weer op zijn oude plek terug.
Zo maakte Maria duidelijk dat zij op die plaats vereerd wilde worden. Er werd een kapelletje gebouwd en voortaan kwamen mensen daar om de bijzonder voorspraak van Maria af te smeken. Het is volstrekt onduidelijk wanneer dat precies was. Dat er vóór de huidige kapel van Schilberg uit 1691 al een kluizenaarswoning heeft gestaan blijkt uit officiële kadasterkaarten die spreken van een “eremittage” naar de eremiet (eenzame kluizenaar) die er woonde.

Oorsprong van de Kapel van Schilberg

Over het ontstaan van de Mariaverering te Schilberg is weinig bekend. In 1733 vroeg Jacoba de Chatelain een aflaat voor hen die deelnamen aan de verering van de Zeven Smarten van Mario door langs de zeven kapellen te lopen er er te bidden. De bisschop keurde haar plannen op 9 mei 1733 goed en verleende een aflaat van veertig dagen. De kapel van Schilberg was toen het eind van de route die begon op de Houtstraat vlakbij het goed “Holtstraete” van de familie Chatelain.
De zeven kapelletjes staan sinds 1982 gegroepeerd rond de kapel van Schilberg. Een kruis van witte tegels op het trottoir herinnerde aan de plek waar ze vroeger gestaan hadden. In december 1999 bij de renovatie van de Houtstraat zijn in plaats van de witte tegels hardstenen tegels met de afbeelding van de kapelletjes zijn aangebracht.

Bijzonderheden kapel van Schilberg

De eenbeukige kapel is opgetrokken uit baksteen tegen de buitenmuren zijn steunberen aangebracht. In de buitenmuren zijn veertien kruiswegstaties in opalinetechniek aangebracht (enigste in Limburg), vervaardigd door Jacques Verheyen. In de boogvensters van de kapel bevinden zich zes glas-in-loodramen uit 1947, eveneens van de Echter glazenier Jacques Verheyen, met Maria voorstellingen: Anna met Maria als kind; Maria boodschap; Maria als Moeder van Peys, Troost en Hulpe; De Moeder van Smarten en Maria Tenhemelopneming. Boven de deur in de voorgevel is eveneens een raam aangebracht. Tussen de deur en het raam staat het chronogram dat 1691 weergeeft: ‘Maria van peYs, Van trooste en hUlpe tegen aLLe VerWoestingen onser VIJanDen’. Door samentellen van de Romeinse cijfers komt men uit op het jaartal 1691.

De kapel heeft een zadeldak dat bekroond wordt door een kleine klokkentoren waarin de klok hangt. Een ouder klokje met het opschrift: “Joannes vocor”, hetgeen betekent: “Ik word genoemd Joannes”, maakt het onderdeel uit van de collectie van het museum van Echt. Het is vermoedelijk gemaakt door een Venlose klokkengieter, dateert uit 1523 en heeft in de vroegere kleinere kapel gehangen of ergens anders en is later in de kapel van Schilberg anno 1691 geplaatst. In 2001 werd het klokje in het torentje voorzien van een magneetklepel. Hierdoor werd het mogelijk het klokje te laten luiden. Met een zogenaamde Clock- computer wordt ieder uur het luiden aangestuurd ( het aantal slagen van het betreffende uur). Ieder half uur 1 slag. Om 12.00 uur hoort men het Angelus ( 3 x 3 slagen + luiden).

Bouwkundig is de kapel sedert 1691 nauwelijks veranderd. Later werd de kapel bepleisterd en witgeschilderd. De oorspronkelijke dekbedekking bestond uit leien die later werden vervangen door dakpannen.

Bij de kapel is ook een tijdelijke begraafplaats  van geallieerde militairen geweest.  

 

Viering octaaf van Schilberg

Op 14 november 1834 verleende paus Gregorius XVI eeuwigdurend een volle aflaat aan allen die, na rouwmoedig gebiecht en gecommuniceerd te hebben, op het feest van Maria Geboorte (8 september) en het daaraan verbonden octaaf, de kapel van Schilberg bezochten. In Echt met alle bijhorende gehuchten kreeg deze Mariaviering wel een hele bijzonder aandacht. Populair werd deze feestdag “Lès Levrouw” (laatste Mariafeest) genoemd. De feestdag van Maria Geboorte op 8 september werd steevast gevierd als een zondag. In Echt en omgeving waren alle bedrijven, winkels en scholen op deze dag gesloten. ’s Ochtends werd vanuit de omliggende kerken in processie naar de kapel van Schilberg getrokken voor het vieren van de H. Mis en ’s middags werd onder zeer grote belangstelling lof gevierd.

 

Vanuit de omliggende plaatsen kwamen eveneens veel mensen naar dit feest. De commercie profiteerde van de grote toeloop en een van de vele activiteiten was de zogenaamde Klein Kermis bij de kapel van Schilberg. Docht de tijd stond rondom dit feest niet stil en de laatste jaren is een en andere op een zeer eigentijdse wijze aangepast. De drukbezochte vieringen in het octaaf vinden tegenwoordig plaats in een grote tent die bij de kapel wordt gebouwd. De kapel zelf wordt dagelijks door mensen bezocht die kort naar binnen gaan om er te bidden. Achter in de kapel bevindt zich een boek, waarbij bezoekers hun intenties kunnen opschrijven. Er blijven reeds twaalf van dergelijke boeken te zijn volgeschreven. Ze worden bewaard in de pastorie van Echt. De intenties lopen uiteen van genezing van kanker tot hulp bij het eindexamen.
In de kapel bevinden zich, als dank voor verkregen gunsten, enkele zogenaamde ex-voto’s, die soms een lichaamsdeel afbeelden waarvoor genezing is gevraagd en verkregen.